پای درس استاد

با سلام

جناب استاد عابدینی ^{(حفظه الله)} در اواخر درس شرح تفسیر المیزان سال تحصیلی 93-94 و دو جلسه ابتدای سال تحصیلی 94-95 ، به شرح آیه 186 سوره بقره پرداختند. 

***

خداوند متعال در این آیه میفرماید:

وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادی عَنِّی فَإِنِّی قَریبٌ أُجیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعانِ فَلْیَسْتَجیبُوا لی‏ وَ لْیُؤْمِنُوا بی‏ لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ

و چون بندگان من از تو سراغ مرا مى‏گیرند بدانند که من نزدیکم و دعوت دعاکنندگان را اجابت‏مى‏کنم البته در صورتى که مرا بخوانند پس باید که آنان نیز دعوت مرا اجابت نموده و باید به من ایمان آورندتا شاید رشد یابند

***

در ذیل این آیه مبارکه، استاد عابدینی در جلسات شرح المیزان (از جلسه 285 الی 301) به مباحث معرفتی پیرامون دعا و اجابت آن پرداختند.

(شروع از یکشنبه 6 اردیبهشت 1394 - الی - چهارشنبه 6 خرداد و  دو جلسه ابتدای سال تحصیلی  28و29 شهریور 1394)

در ادامه فایل صوتی آن جلسات خدمت شما مشتاقان معارف قرآنی تقدیم میشود.

لینک دانلود بصورت کامل (104.45 MB) _{(سرور پرشین گیگ)}

(شامل 15 فایل صوتی)

لینک کمکی _{(104 مگابایت)} (صندوق بیان)

***********************************

عناوین موضوعات مطرح شده در هرکدام از 15 جلسه (خلاصه مطالب مطرح شده پیرامون دعا) عبارتند از : 

01- جلسه285- آیه186بقره -دعا یک جذبه بین عبد و ربّ است که این جذبه خودش از «اجابت حق» است - ارکان دعا و مراتب آن درقرب و اجابت 

02- جلسه286- حقیقت دعا، تحقق رابطه عبد با مالک مطلق است، که اجابت در برقراری همین ارتباط است 

03- جلسه287- حقیقت ملکیت مطلق خداوند (که مالک ذات ماست) متفاوت ازملکیت طبعی و اعتباری ماست به اعضاو اموالمان 

04- جلسه288- خداوند بی واسطه قاهر و مالک برهرچیز است و هرگز مقهور و مضطرّ به فعل خودش نمیشود که «همه اسباب، فقرمحض به اویند»

05- جلسه289- دو شرط استجابت = دعوة الداع (تحقق دعا) + اذا دعانی (فقط ازخدا بخواهد)، یعنی اینکه با «زبان فطرت»، «نفع خود را» «از خدا» میطلبد 

06- جلسه290- دعا و حکمت نظام اسباب که همه راهند بسوی ارتباط با «سبب قاهر و بالذات» که تاثیر تمام اسباب از خداست 

07- جلسه291- آداب دعا در «اخلاص برای خدا» و «انقطاع از هرغیر او» - اسباب، راه و تابلوی اویند که موجب «انس و ارتباط با خدا» شوند 

08- جلسه292- فطرت درحاجتش فقط بدنبال همان «سبب حقیقی و قاهر»است که «اثرش تخلّف ناپذیرست»، اما درتطبیق بر مصداق است که اشتباه میکند و مصادیق کاذب را اشتباهاً آن سبب قاهر و رافع نیازش میپندارد.

09- جلسه293- مراتب اجابت بقدر«مراتب یقین»است - اجابت قطعی بخاطر یقین در «نظام فطری» است، و عدم قطعیت بخاطر سهو در «نظام تخیلی»

10- جلسه294- تاخیر یا تعجیل در اجابت بقدر ظرفیت و یقین ماست - إنّ العطیّة على قدرالنّیّة - العباداة هى التنزیل المعنى إلى الصورة ومنها الدّعا 

11- جلسه295- عدم اجابت بخاطرعدم تحقق خود«حقیقت دعا»در«رابطه باخدا»است،وگرنه بارابطه و دعا،اجابت طبق نیازفطری قطعیست 

12- جلسه296- اسباب جزطریق اتصال به آن «سبب قاهر» نیست-باید درآسانی و راحتی هم مانند شداید و سختی، فقط خدا را «موثر مستقل» دانست.

13- جلسه297- دعا کلید و مفتاح کل رحمت است - باید «جهت دعا» در رفع موانع وایجاد مقتضی رعایت شود تا حقیقت دعا محقق و اجابت شود.

(در جلسات 298و299 که ابتدای سال تحصیلی 94-95 بوده، خلاصه ای از سیر تفسیر سوره بقره از ابتدا تا آیه 186 مطرح شد، سپس تفسیر آیه 186 ادامه پیدا کرد)

14- جلسه300 - «شهودِ مالکیّتِ حضرتِ حق» (بواسطه تحقق عبودیّت)، همان یافتنِ «قربِ به حق» است، که «اجابت» دائر مدار یافتنِ همین «قرب» است (انّی قریب اجیبُ ...)

15- جلسه301- شرح روایات پایانی- حقیقتِ تاثیر فقط از آنِ خداست، که واسطه داشتنِ اسباب را او ثابت کرده (که طریق و مسیر باشند برای رساندن به خدا)، و این حقیقتِ تاثیر از سوی خداوند، «انحصار داشتنِ تحقق نتایج» صرفاً از مسیر اسباب را باطل نموده است.

***

در پایان برای تیمّن و تبرّک یکی از احادیث مطرح شده در جلسات را در ادامه قرار میدهیم، تا به برکت آن «توفیق بر دعای حقیقی» بیابیم:

🌹🌹🌹

قَالَ الصَّادِقُ (علیه السلام) :

 لَقَدْ دَعَوْتُ اللَّهَ مَرَّةً فَاسْتَجَابَ َ لِی‏ وَ نَسِیتُ الْحَاجَةَ 

لِأَنَّ اسْتِجَابَتَهُ بِإِقْبَالِهِ عَلَى عَبْدِهِ عِنْدَ دَعْوَتِهِ أَعْظَمُ وَ أَجَلُّ مِمَّا یُرِیدُ مِنْهُ الْعَبْدُ 

وَ لَوْ کَانَتِ الْجَنَّةُ وَ نَعِیمُهَا الْأَبَدُ

وَ لَکِنْ لَا یَعْقِلُ ذَلِکَ إِلَّا الْعَامِلُونَ الْمُحِبُّونَ الْعَابِدُونَ الْعَارِفُونَ صَفْوَةَ اللَّهِ وَ خَاصَّتَهُ 

(بحار الانوار ج90 ص323 - مصباح الشریعه باب62 فی الدعا)

🌹

(مصباح الشریعة / ترجمه مصطفوى، متن، ص: 81)

⬇️

حضرت صادق (علیه السلام) فرمود: 

 باری خداوندمتعال را خواندم، و چون مرا جواب داد؛ حاجت خودم را فراموش کردم. آرى جواب دادن پروردگار و اقبال او به بنده خود به هنگام دعوت بزرگتر و بالاتر است از بر آورده شدن آن حاجتی که درخواست مى‏شود، حتی اگر آن حاجت، بهشت و نعمت‏هاى همیشگى بهشت باشد، 

و این معنى را نمى‏فهمند مگر اشخاصى که اهل عمل و محبت و معرفت بوده، و از برگزیدگان و خواص بندگان پروردگار باشند.

🔶

(شرح مصباح الشریعة / ترجمه عبد الرزاق گیلانى، ص: 150و151)

⬇️

🔶و قال الصّادق علیه السّلام: لقد دعوت اللَّه فاستجاب لی، و نسیت الحاجة، لانّ استجابته باقباله على عبده عند دعوته، اعظم و اجلّ ممّا یرید منه العبد، و لو کانت الجنّة و نعیمها الابد

حضرت امام صادق (علیه السّلام) مى‏ فرماید که: 

به تحقیق که من خواندم خداوند عالم را یک مرتبه از براى غرضى و مطلبى و گفتم: یا «اللَّه»، پیش از آنکه مطلب عرض کنم، از صقع ربوبیّت شنیدم که گفت: «لبّیک عبدى»، از لذّت این جواب، حاجتى‏ که داشتم، فراموش کردم. و فی الواقع چه حاجت لذیذتر از این مى‏تواند بود و چه مطلب عظیم‏تر از این، هر چند که آن حاجت بهشت و نعیم بهشت باشد.

🔶و لکن لا یعقل ذلک إلّا العالمون العارفون المحبّون العابدون، بعد صفوة اللَّه و خواصّه‏

مى‏فرماید که: 

این مرتبه هر چند در نهایت علوّ شأن و رفعت مکان است، امّا راه نمى‏برد به این لذّت، یا ادراک نمى‏کند این لذّت را، مگر کسانى که نفس ایشان از صفات رذیله، مخلّى و به مکارم اخلاق، محلّى باشد، مثل نفوس انبیا و اوصیا، بعد از ایشان، عالمان و شناسایان ذات و صفات واجب الوجود و بندگان مخلص او که غرض ایشان از عبادت، نیست مگر تقرّب به جناب او و تحصیل رضاى او، نه دخول بهشت و نه خلاصى از دوزخ.

🌹

خداوند روزی همه ما کند ان شاء الله

🌹🌹🌹

«والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته»